Mùa xuân đang về trên khắp các lối đi Tây Bắc , khi hoa đào Dự bị bung sắc thắm cũng là lúc những chàng trai , thiếu nữ bản trên , bản dưới váy áo tung tăng đi tìm bạn. Lên Sapa , Lào Cai vào mùa này , du khách sẽ bắt gặp hình ảnh những người phu nu Dao Đỏ đang miệt mài thêu thùa bên vệ đường , hay bên khung cửa dệt thêu những mẫu hoa văn tuyệt đẹp.
Với người phu nu Dao Đỏ , chuyện ăn bận rất được chú trọng , cách ăn mặc của họ biểu lộ sự sáng tạo , kỹ năng tuyệt vời trên từng đường kim , mũi chỉ. Những cô gái ở độ tuổi lên chín , lên mười đã được bà , mẹ truyền dạy cho cách kéo sợi , dệt vải hay may vá thêu thùa. Để đến khi biết làm duyên cũng là lúc các thiếu nữ biết tự may cho mình những cách ăn mặc đẹp và duyên dáng.
Người Dao thường trồng bông trên núi , họ tranh thủ những lúc nông nhàn , không phải lên nương , rẫy để bật bông , ép hạt , se sợi , dệt vải và may cách ăn mặc. Thường vào tháng 1 , tháng 2 , khi những cánh đồng ít sương muối , họ tranh thủ gieo hạt , để đến ngày lấy bông , họ cho vào nồi đun qua nước sôi rồi ngâm vào nước lạnh , sau thời gian ấy mới kéo thành sợi , dệt vải.
Cũng như nhiều cách ăn mặc của người Dao khác , một bộ cách ăn mặc truyền thống có đầy đủ tất cả các bộ phận cấu thành cần thiết của người Dao Đỏ gồm khăn , mũ , áo , quần , dây lưng , xà cạp quấn chân. Nhưng bộ cách ăn mặc đẹp , cầu kỳ phải có đúng 5 màu căn bản phối vào nhau.
Quan trọng nhất trong cách ăn mặc của họ là chiếc áo dài có màu chàm hoặc màu đen. phụ nữ Dao Đỏ không mặc áo ngắn mà chỉ mặc áo dài , thân tay áo nối liền vào thân , không khoét nách như các loại áo dân tộc khác. Cổ áo được nẹp liền với ngực , thêu kín các họa tiết trang hoàng bằng chỉ màu. Phía đầu của nẹp ngực đính chuỗi hạt cườm và tua màu đỏ. phụ nữ Dao đỏ cũng chú ý đến các họa tiết ở tay áo. Thường cửa tay áo , nẹp được thêu chủ yếu bằng chỉ đỏ và chỉ trắng , hoặc chỉ vàng. Họ cũng biết làm duyên bằng một chiếc áo nhỏ bên trong , với những họa tiết tập trung ở phía ngực , cổ và lưng áo. Thường họ thêu hoặc đính cúc hoa bạc theo chiều dọc ở giữa áo , mặc bên trong chiếc áo dài. Các họa tiết thường được thêu là hình cây thông , hình dấu chân hổ , hình hoa kiệu , hình răng cưa... Khi mặc , các hoa văn được kết hợp rất phù hợp , đẹp mắt.
Để biết được độ tinh xảo , kỹ thuật thêu cầu kỳ phải kể đến chiếc quần. Phía trên quần màu đen tuyền , không có hoa văn , nhưng ở phía dưới , họa tiết được thêu rất kĩ càng. Những hoa văn trang hoàng ở hai ống quần thường là hình vuông , hình chữ nhật vẻ son , vàng , trắng hay hình cây thông , hình quả trám... , tạo nên một sự cân đối phù hợp cho toàn bộ trang phục.
Người ta dễ dàng phân biệt nổi phu nu Dao đỏ với các phụ nữ Dao khác qua chiếc khăn đỏ đội đầu có nhiều màu sắc sáng chói xen lẫn nhau. Thường khăn được trang hoàng bằng các họa tiết như vết chân hổ , cây vạn hoa hay thêu cách đoạn. Khi đội lên đầu , họa tiết của các lớp hoa văn này sẽ lộ ra , Thêm lên vẻ duyên dáng cho chiếc khăn. Hưng thịnh chị , nhiều bà còn làm những tua len bằng sợi tơ đỏ trên khăn , lúc lắc theo mỗi bước đi.
Cuối cùng là hoa văn trang hoàng trên chiếc xà cạp , chủ yếu là hình răng cưa. Địa ngục phu nu thắt xà cạp không những để che phần vải không thêu hoa văn của áo dài mà còn Thêm lên vẻ sinh động cho bộ trang phục.
Với tính kiên nhẫn , chuyên cần và đôi bàn tay khéo léo , đáp ứng các tiêu chuẩn thẩm mỹ và sự nhạy cảm kỹ năng tuyệt vời trong sử dụng màu sắc , người Dao Đỏ đã điểm tô thêm cho bộ cách ăn mặc của mình thêm phần rạng rỡ , như đóa hoa ngời sắc giữa rừng núi mà không lẫn với bất kì dân tộc nào.
Anh Phương.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét